Tuần qua, phát ngôn của một học sinh 16 tuổi, học lớp 12 Anh tại trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành (tỉnh Yên Bái) đã tạo ra cơn bão dư luận. Quang Vinh chỉ chia sẻ tin này với 16 người bạn và đăng vào lúc 22:00. Một người bạn của Vinh đã chụp màn hình và đăng lại trên mạng với mục đích tố cáo. Đến 5:00 hôm sau, Quang Vinh đã đăng lời xin lỗi, nhưng trước phản ứng dữ dội từ dư luận, Vinh đã khóa Facebook lúc 11:00.
Có hai nhóm phản ứng chính đối với sự việc này. Nhóm đầu tiên có thái độ cực đoan, kêu gọi các hình phạt nghiêm khắc như bỏ tù, "triệt tận gốc", "nhổ cỏ", coi Quang Vinh như "ung thư" cần phải loại bỏ, và chửi mắng cậu là "vô ơn". Nhóm thứ hai là các phóng viên chỉ trích Quang Vinh với thái độ có phần chỉ trích hơn, điển hình là bà Trần Thị Sánh, người tự xưng là phóng viên báo Đất Việt và học Khoa Ngữ văn tại Đại học Tổng hợp Hà Nội.
Cả hai nhóm này đều mắc lỗi nghiêm trọng khi đánh đồng khái niệm "đảng" với "Tổ quốc", trong khi phát ngôn của Quang Vinh đã phân biệt rõ hai khái niệm này và khẳng định rõ ràng rằng cậu yêu đất nước.
Bà Sánh viết trên trang Facebook cá nhân: "Vụ việc này cho thấy một bộ phận giới trẻ hiện nay hiểu biết và sống rất lệch lạc, vô ơn với đất nước và Tổ quốc. Điều đáng nói là cậu này được dạy dỗ 12 năm tại trường chuyên và trở thành học sinh giỏi, được tin tưởng và chọn tham gia cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 24 và giành giải nhất tháng I, quý I”.
Tác giả bài viết cho rằng đây là mấu chốt không chỉ của cuộc cãi vã này mà còn của nhiều trận chiến trên mạng khác ở nước ta. Họ không thể phân biệt được các khái niệm Tổ quốc, dân tộc và đảng cầm quyền, hoặc họ cố tình giả vờ, dựa trên một ngụy biện rất thô thiển để tấn công Quang Vinh.
Điều này cho thấy rằng ngay cả những người cầm bút, được gọi là "có học", hiểu biết ở Việt Nam vẫn có thể đưa ra những lời viết sai hoàn toàn và sa vào ngụy biện.
Bà Sánh tiếp tục viết: “Công an Yên Bái đã mời cậu học sinh này đến làm việc và rất có thể giải thưởng của cậu ta sẽ bị thu hồi và con đường ra nước ngoài mà cậu ta mơ ước chưa chắc đã đạt được. Mới có cái giải bé tẹo thôi mà đã cho mình là đại tài, kỳ tài rồi…”.
Việc công an mời một học sinh lên làm việc chỉ vì một phát ngôn trong nhóm kín đã là trái pháp luật. Tại sao bắt công an phải làm vậy? Họ có thể làm gì trong trường hợp này?
Hoàn toàn không thể làm gì!
Vì việc dạy dỗ, uốn nắn phát ngôn của một học sinh không phải là chức năng của công an, trừ khi toàn xã hội nhìn nhận ngành công an như một lực lượng thần thánh có thể làm thay chức năng của giáo viên, nhà tư tưởng, bác sĩ tâm lý, người định hướng nghề nghiệp và tương lai cho thế hệ trẻ.
Đây là một cách làm sai và chỉ "đổ dầu vào lửa", khiến tâm lý, nhận thức và cảm nhận của một học sinh về môi trường sống của mình thêm tiêu cực, và vô tình tạo ra cảm giác rằng phát ngôn của cậu là đúng.