Thư ngỏ LHQ: Hãy bảo vệ những ‘Gandhi’, ‘Mandela’ và ‘Rosa Park’ của thời đại chúng ta

GENEVA (ngày 08 Tháng 12 năm 2015) – Trước Ngày dành cho những nhà bảo vệ nhân quyền Quốc tế vào thứ tư ngày 09 tháng 12, Đặc phái viên của Liên Hợp Quốc về tình cảnh của những nhà bảo vệ nhân quyền – Michel Forst kêu gọi sự hỗ trợ và bảo vệ tốt hơn cho những nhà bảo vệ nhân quyền từ các quốc gia, những nhà tài trợ và công chúng nói chung.

—

“Họ được xem là ‘Gandhis’ và ‘Mandelas’. Họ là ‘Rosa Parks’ và ‘Malalas’. Nhưng họ cũng chỉ là những cá nhân bình thường; luật sư, những nhà hoạt động vì quyền phụ nữ, các nhà lãnh đạo cộng đồng, những nhà báo, thành viên của liên đoàn lao động và những người quan tâm bảo vệ môi trường – những người cố gắng đấu tranh nhằm tái khẳng định các quyền lợi và đẩy mạnh quyền tự do của của chúng ta.

Họ được gọi một cách to lớn là những nhà bảo vệ nhân quyền, nhưng họ cũng chỉ là tập hợp vô số những cá nhân và các nhóm vận động cho nhân quyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về tình hình trên toàn thế giới, và đấu tranh cho một chính quyền minh bạch, chịu trách nhiệm cho những hành động hành chính của mình.

Ảnh minh họa: European Commission for Democracy and Human Right

Vì lý do đó, luật pháp quốc tế công nhận một cách rõ ràng vai trò chủ chốt của những nhà bảo vệ nhân quyền trong việc loại bỏ những vi phạm về nhân quyền một cách có hiệu quả. Tuyên bố của Liên hợp quốc về những nhà Bảo vệ Nhân quyền kêu gọi các quốc gia ủng hộ họ và bảo vệ họ tránh khỏi những tổn hại luôn chực chờ.

Nhưng dù luật pháp quốc tế có bảo vệ họ đến thế nào đi chăng nữa, khi các nhà hoạt động đấu tranh để vạch trần bất công, thì những thách thức và chướng ngại vật lại được đặt trên con đường hoạt động nhằm hạn chế và ngăn cản sự kiên trì của những nhà bảo vệ nhân quyền.

Vì vậy mà hai tuần cách đây, vào ngày 24 Tháng 11 năm 2015, 54 chính phủ đã từ chối tham gia cùng 117 quốc gia thành viên khác của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc trong việc bỏ phiếu ủng hộ việc có một giải pháp chính thống công nhận vai trò của những nhà bảo vệ nhân quyền, hỗ trợ công việc và đảm bảo quyền được bảo vệ của họ.

Pháp luật quốc gia thường được ban hành để hình sự hóa việc làm của những nhà bảo vệ nhân quyền hoặc cắt giảm nguồn kinh phí của họ. Họ bị đưa vào những điều khoản bất lợi một cách không công bằng nhằm đe dọa hoặc bịt miệng họ. Họ phải đối mặt với những rủi ro và các mối đe dọa rất lớn như là hệ quả của những việc làm mà họ đang thực hiện, hoặc bởi vì vị trí mà họ đang đóng vai trò.

Một số nhóm cụ thể thường bị chọn ra có mục đích. Những nhà bảo vệ nhân quyền hoạt động bảo vệ quyền của phụ nữ, quyền của cộng đồng LGBT, quyền liên quan đến đất đai, môi trường và trách nhiệm tập thể, cùng với các quyền địa phương, đối mặt với những rủi ro nguy hiểm và liên tục bị tấn công.

Để kỷ niệm của Ngày dành cho những nhà bảo vệ Nhân quyền Quốc tế ngày 9 tháng 12, tôi kêu gọi các quốc gia hãy ủng hộ và bảo vệ những nhà bảo vệ nhân quyền ở nhiều cấp độ quốc gia, khu vực và quốc tế; thông qua xây dựng các liên minh những nhà bảo vệ nhân quyền một cách thiện chí và áp dụng các biện pháp cụ thể để bảo vệ những nhà hoạt động nhân quyền.

Tôi kêu gọi các nhà lập quốc hãy thận trọng đối với những đạo luật sẽ hạn chế không gian xã hội dân sự, hình sự hóa các hoạt động nhân quyền và bóp nghẹt nguồn tài trợ cho những nhà bảo vệ nhân quyền.

Tôi khẩn thiết yêu cầu các nhà tài trợ ưu tiên cho những người bảo vệ nhân quyền cả thông qua các nguồn tài trợ chủ chốt chưa được dự tính và các nguồn tài trợ cho dự án cụ thể, tham vấn với những nhà bảo vệ nhân quyền và thông qua những yêu cầu về thủ tục hành chính tối thiểu.

Tôi cũng kêu gọi xã hội dân sự và những nhà bảo vệ nhân quyền tổ chức tốt hơn mạng lưới và cơ chế tự bảo vệ và đồng hỗ trợ nhằm giải quyết được những mối đe dọa và rủi ro hiện hành, cũng như ngăn chặn và cảnh báo về những thách thức trong tương lai.

Và đối với công chúng nói chung, tôi yêu cầu họ công nhận vai trò quan trọng của những nhà hoạt động nhân quyền, những người cố gắng không ngừng nghỉ để bảo vệ quyền con người và quyền tự do cơ bản vì lợi ích của toàn xã hội, và dám đấu tranh với chính phủ và nghị viện của họ để ủng hộ những nhà bảo vệ nhân quyền trên đất nước của họ và trong chính sách đối ngoại của họ.

Trong cuộc đấu tranh cho tự do, bình đẳng và công lý của chúng ta, việc chúng ta trao quyền và bảo vệ những nhà bảo vệ nhân quyền là cấp bách – đó là những người hùng, những người lính canh của chúng ta, những người chiến đấu trong trận chiến nhân quyền của chúng ta. Họ xứng đáng nhận được sự ủng hộ không nghi ngại từ chúng ta.”

Ông Michel Forst hiện đang là Đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về tình cảnh của những nhà bảo vệ nhân quyền. Ông cũng là Tổng bí thư của Viện Quốc gia về Quyền con người của Pháp.

Nguồn bài viết: For International Human Rights Defenders Day; Michel Forst; Office of High Commissioner – UN

Mời bạn đọc tham khảo Tuyên bố của Liên Hiệp Quốc về Những nhà bảo vệ nhân quyền (Có bản tiếng Việt)

UN Declaration on Human Rights Defenders