Nhóm lợi ích trong các chế độ độc tài vận hành ra sao
Ở hai phần trước, tác giả đã giới thiệu về sự hình thành, một số đặc điểm và cách thức
Cập nhật hàng ngày các diễn biến chính về cuộc xâm lược của Nga trên đất Ukraine.
Tổng hợp một số thông tin chính tính đến 11 giờ sáng ngày 4/3/2022, theo giờ Việt Nam:
Thị trưởng thành phố Enerhodar, ông Dmytro Orlov, cho biết rằng nhà máy điện hạt nhân tại Zaporizhzhya gần đó bị cháy lớn sau khi bị quân đội Nga liên tục tấn công. Đây là một trong những nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu.
Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba khẳng định một vụ nổ tại Zaporizhzhya sẽ lớn gấp mười lần thảm họa Chornobyl (Chernobyl). Ông yêu cầu phía Nga ngừng bắn để các nhóm cứu hỏa có thể tiếp cận, dập tắt đám cháy và ổn định tình hình của lò hạt nhân.
Theo tin tức mới nhất, cách đây hai giờ đồng hồ, phía Nga đã tạm ngưng pháo kích cơ sở hạt nhân này. Quan chức phụ trách nhà máy Zaporizhzhya cho biết đã kiểm soát được mức độ an toàn hạt nhân.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cáo buộc Nga thực hiện hành vi “khủng bố hạt nhân” khi tấn công vào cơ sở quan trọng này.
Nhiều nguồn tin xác nhận việc quân Nga đã kiểm soát được Kherson, thành phố phía Nam của Ukraine, và siết chặt vòng vây quanh Mariupol, một thành phố cảng khác của phía Nam. [2]
Kiểm soát được hai thành phố này, Nga có thể phong tỏa đường biển của Ukraine.
Các nhà đàm phán của hai bên gặp nhau lần thứ hai tại Belarus kể từ khi Nga tiến hành xâm lược. Cuộc gặp vẫn không có kết quả đột phá nào, ngoại trừ việc hai bên thống nhất tạo ra hành lang nhân đạo để di tản thường dân ra khỏi địa điểm xung đột. [3]
Dự kiến cuộc gặp thứ ba sẽ được tổ chức vào tuần sau.
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Nga Vladimir Putin lấy lý do vì Ukraine từ chối các điều kiện của Nga nên ông sẽ tiếp tục cuộc chiến tại Ukraine để nắm “toàn quyền kiểm soát” nước này. Sau cuộc điện đàm, Macron cảnh báo thế giới “điều tồi tệ nhất vẫn chưa đến”. [4]
Sau đó, trong một cuộc phát biểu trên truyền hình, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng dân tộc Ukraine và Nga “là một”, nhưng người Ukraine đã bị “đe dọa và tẩy não”. [5]
Ca ngợi những người lính Nga là “anh hùng thật sự”, Putin khẳng định “chiến dịch quân sự đặc biệt” đang diễn tiến đúng kế hoạch, trái ngược với nhận định của nhiều nhà quan sát rằng Nga đã thất bại trong chiến lược đánh nhanh thắng nhanh.
Những cuộc pháo kích và tên lửa của Nga nhắm đến các thành phố của Ukraine vẫn diễn ra liên tục. Nhiều công trình dân sự tiếp tục bị phá hủy. Số lượng thương vong tăng cao.
Tính đến nay, hơn một tuần sau khi Nga xâm lược, đã có một triệu người Ukraine phải rời bỏ quê hương, trở thành người tị nạn. [7]
Đoàn xe quân sự khổng lồ hướng đến Kyiv vẫn chưa có dấu hiệu di chuyển thêm. Tuy nhiên, nhiều ý kiến lo ngại sau khi được tăng viện, đạo quân này sẽ tiến hành bao vây thủ đô của Ukraine.
Moldova và Georgia đã gửi đơn xin gia nhập vào Liên minh Châu Âu để tăng cường kết nối với toàn khối sau những diễn biến không lường trước từ Đông Âu với việc Putin quyết định xâm lược Ukraine. [8]
Cả hai nền cộng hòa Moldova và Georgia đều là thành viên cũ của Liên bang Soviet. Tình cảnh chính trị của hai quốc gia không quá khác biệt với Ukraine.
Moldova có đường biên giới chung 1.200 km với Ukraine và có một khu vực dân cư nói tiếng Nga muốn ly khai là Transdniester.
Georgia có 900 km đường biên giới chung phía Nam của Nga. Nga ủng hộ mạnh mẽ hai vùng ly khai Abkhazia và South Ossetia của Georgia, bằng cả các biện pháp kinh tế lẫn quân sự. Đỉnh điểm là việc Nga đưa quân vào Georgia can thiệp trong cuộc chiến năm ngày vào năm 2008.
Trong một động thái nhằm nâng cao tinh thần bảo vệ tổ quốc của người dân, cơ quan phòng chống tham nhũng của Ukraine thông báo người dân nước này có thể yên tâm tịch thu xe tăng hoặc xe quân sự của Nga mà không cần lo lắng đến chuyện khai báo thuế.
“Do sự kiên cường chống trả của quân đội Ukraine, những trang thiết bị quân sự của Nga khi tới tay bạn phần lớn đã bị phá hủy hoặc không còn dùng được, nên không có cách nào định giá theo luật”, thông báo ghi.
Chú thích
1. Chao-Fong, L. (2022, March 4). Russia-Ukraine war latest news: foreign minister urges ceasefire after shelling starts fire at nuclear power plant â live. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/live/2022/mar/03/ukraine-news-russia-war-vladimir-putin-biden-latest-live-updates-kherson-kyiv-kharkiv-refugees-russian-invasion
2. Chao-Fong, L., & Singh, M. (2022, March 4). War in Ukraine: what we know on day nine of the Russian invasion. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2022/mar/04/war-in-ukraine-what-we-know-on-day-nine-of-the-russian-invasion
3. Xem [2]
4. Beaumont, P., Henley, J., Farrer, M., & Willsher, K. (2022, March 4). Ukraine war: Putin prompts fears that ‘the worst is yet to come.’ The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2022/mar/03/ukraine-war-refugee-exodus-has-reached-a-million-says-un-as-russia-takes-over-kherson
5. Xem [1]
6. Xem [1]
7. Xem [4]
8. R. (2022, March 3). Georgia, Moldova Formally Apply For EU Membership Amid Russia’s Invasion Of Ukraine. RadioFreeEurope/RadioLiberty. https://www.rferl.org/a/georgia-moldova-eu-applications/31734092.html
9. Reporter, G. S. (2022, March 3). Ukraine authorities say seized Russian tanks don’t need to be declared on tax form. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2022/mar/03/ukraine-authorities-say-seized-russian-tanks-dont-need-to-be-declared-on-tax-form